رک (Rack) به محفظه ای فلزی گفته می شود که تجهیزات مرکزی شبکه داخل آن قرار میگیرند. این محفظه از آهن ساخته شده است تا بتواند وزن تجهیزات شبکه را تحمل کند و از دسترسی افراد غیر مجاز به تجهیزات شبکه جلوگیری کند.

یک سر کابل های شبکه تمام تجهیزات شبکه به رک می رسند و این تجهیزات از این طریق به شبکه متصل می شوند. شاید با خودتان بگویید برخی از تجهیزات از طریق امواج وای فای به وسیله اکسس پوینت به شبکه وصل هستند و مسیر آن ها به اتاق سرور و رک نمی رود، اما اینطور نیست و کابل شبکه متصل به اکسس پوینت در نهایت از طریق سوئیچ های واسط (در صورت وجود) به سوئیچ مرکزی که در رک وجود دارد می رسد و تجهیزات وایرلس را اینگونه به رک اصلی و در نتیجه به شبکه متصل می شوند.

عرض تمامی رک ها 19 اینچ می باشد و تمامی تجهیزاتی که قابلیت پیچ شدن به رک را دارن (به اصطلاح رکمونت هستند) چنین عرضی دارند. همچنین برخی از تجهیزات دیگر شبکه که عرض کمتری دارند ولی رکمونت هستند به واسطه دستیگره هایی که به این تجهیزات پیچ می شوند قابلیت رکمونت شدن پیدا می کنند.با سیمیا سیستم همراه باشید تا با تک تک اجزاء رک آشنا شوید.

انواع رک Rack

رک ها با توجه به موارد زیادی به انواع مختلفی تقسیم بندی می شوند اما اگر بخواهیم به طور کلی آن ها مجزا کنیم می توانیم بگوییم که به 2 نوع رایج تقسیم بندی می شوند که هر کدام اندازه ها و انواع مختلفی دارند:

• رک ایستاده
• رک دیواری

رک ایستاده چیست؟

رک ایستاده به رکی گفته می شود که زیر آن چرخ دارد و بر روی زمین قرار می گیرد.

آرایش رک ایستاده و کابل های آن باید به گونه ای باشد که رک حداقل 40 سانتی متر امکان جا به جایی به سمت جلو را داشته باشد و در مواقعی که لازم به عیب یابی و یا قرارگیری تجهیزات جدید در رک باشد، این موضوع به راحتی اتفاق بیفتد.

ارتفاع رک ایستاده

رک های ایستاده حداقل ارتفاعی برابر با 12 یونیت دارند و تا ارتفاع 47 یونیت نیز استفاده می شوند. یونیت واحد سنجش ارتفاع رک است و هر یونیت برابر با 1.7 اینچ است که این مقدار معادل 4.4 سانتی متر می باشد.

اکثر رک های ایستاده ارتفاعی بین 32 یونیت تا 42 یونیت دارند و این موضوع به دلیل تعداد تجهیزات رایجی است که در اکثر شبکه ها استفاده می شود و نیاز به چنین فضایی برای قرار گیری دارد.

اکثر تجهیزات رکمونت همانند سوئیچ، روتر، پچ پنل و مدیریت کننده کابل ها ارتفاعی برابر با 1 یونیت دارند و برخی از همین تجهیزات یا سرور ها با ارتفا 2 یونیت نیز وجود دارند.

استفاده رک ایستاده

رک های ایستاده بیشتر در اتاق سرور قرار میگیرند و تجهیزات مرکزی و اصلی شبکه که تعداد آن ها زیاد است و در رک های کوچک دیواری جای نمی شود در آن ها قرار میگیرد.

رک دیواری

رک های دیواری نوع کوچک تر رک های ایستاده هستند با این تفاوت که به جای اینکه زیر آن ها چرخ وجود داشته باشد و وزن آن ها به زمین زیر آن ها منتقل شود، بر روی دیوار نصب می شوند.

رک های دیواری بیشتر در مکان هایی استفاده می شوند که مساحت زیادی دارند و امکان کابل کشی تمامی تجهیزات به رک اصلی وجود ندارد و یا بسیار سخت امکان پذیر است.

به عنوان مثال ساختمانی 4 طبقه را در نظر بگیرید که در هرطبقه 30 نود وجود دارد و کابل همه آن ها برای اتصال به شبکه باید به رک اصلی اتاق سرور منتقل شود، به عبارتی حدود 120 کابل شبکه با طول زیاد باید چند طبقه را طی کنند که به رک اصلی برسند. در این شرایط می توان در هر طبقه از یک رک فرعی دیواری استفاده کرد و کابل های هر طبقه را به رک دیواری همان طبقه منتقل کرد و از آن رک دیواری تا رک اصلی تنها یک کابل کشیده می شود.

در این حالت در مصرف کابل صرفه جویی زیادی شده است، بعلاوه اینکه کابل های شبکه نهایت متراژی برابر با 100 متر می توانند داشته باشند که در غیر این صورت باید از سوئیچ برای تقویت سیگنال عبوری از آن ها استفاده کرد.

کاربرهای رک Rack

همانگونه که شما برای حفاظت از وسایل مهم خود سعی می کنید آن ها در پوشش مناسبی قرار دهید تا آسیب نبینند، برای حفاظت از تجهیزات شبکه که خود به انواع مختلف حفاظت تقسیم می شود نیز آن ها را در رک شبکه قرار می دهند.

از طرفی دیگر برای حفاظت از تجهیزات شبکه تنها قرار گیری آن ها در رک کفایت نمی کند، بلکه موضوعات مهم دیگری نظیر شرایط اتاق سرور و وضعیت نرم افزاری هستند که در نهایت باعث حفاظت از تجهیزات شبکه نیز می شوند.

در ادامه کاربرد های رک شبکه را آورده و درباره هر یک توضیح داده ایم.

حفاظت فیزیکی و امنیت شبکه

همانطور که برای حفاظت از وسایل خانه و جلوگیری از ورود افراد غیر مجاز به خانه از در ورودی استفاده می شود و ورود به هر خانه تنها با کلید امکان پذیر است، برای حفاظت از تجهیزات شبکه نیز از رک استفاده می شود تا افراد غیر مجاز نتوانند باعث دزدیده شدن، خاموش کردن، ریست کردن و در نهایت نفوذ و اختلال در شبکه از طریق دسترسی فیزیکی شوند.

مهم ترین موضوع در امنیت شبکه، جلوگیری از دسترسی افراد غیر مجاز می باشد و این موضوع در مراکز حساس از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

کاهش فضای اشغالی تجهیزات شبکه

رک در شبکه همانند یک کمد دیواری است که طبقات مختلف دارد و در هر طبقه می توان یکی از تجهیزات اکتیو شبکه را قرار داد.

اما این فقط رک نیست که باعث می شود تجهیزات شبکه به صورت منظم در آن قرار بگیرند. طراحی تجهیزات شبکه نیز باید به گونه ای باشد که از فضای رک به بهینه ترین شکل ممکن استفاه کند.

در تجهیزات رکمونت شبکه این استاندارد رعایت شده است اما برخی از تجهیزات دیگر به دلیل کوچک بودن و یا ارزان بودن این استاندارد وجود ندارد و برای جایگذاری آن ها در رک از سینی در رک استفاده می شود.

در تصویر مقابل تجهیزات رکمونت را داخل رک مشاهده می کنید.

تهویه بهینه اتاق سرور با رک

اتاق سرور خود فضای کوچکی دارد و خنک سازی آن نسبت به فضاهای بزرگ تر ساده تر است، اما با استفاده از رک می توان تنها محیط داخلی رک را خنک کرد که به دلیل همیشه روشن بودن تجهیزات و در نتیجه سیستم تهویه، با عث کاهش مصرف برق در طولانی مدت می شود.

لازم به ذکر است چنین سیستم های تهویه ای که می تواند رک را به تنهایی خنک کند هزینه بالاتری نسبت به سایر روش ها دارد ولی در طولانی مدت این هزینه قابل برگشت است و مصرف انرژی نیز کاهش می یابد.

نظم دهی به کابل ها

به هر کدام از تجهیزات شبکه حداقل حدود 3 کابل متصل است و این تعداد در برخی از تجهیزات شبکه مانند سوئیچ به 60 عدد کابل شبکه هم میرسد. اگر این تعداد کابل بخواهند به صورت عادی از مبدا به تجهیزات شبکه داخل رک متصل شوند بی نظمی شدید ایجاد می شود که در زمان بروز خطا و عیب یابی، پیدا کردن کابل مورد نظر را بسیار سخت می کند.

برای اینکه این موضوع برطرف شود از رک شبکه استفاده می شود و همینطور از خدمات آرایش رک که باعث به وجود آمدن نظم مورد نظر در چینش تجهیزات و کابل های متصل می گردد.

خدمات آرایش رک در این قسمت نقش بسیار مهمی را ایفا می کند.

ابعاد رک

رک های شبکه از نظر ابعاد انواع مختلفی دارند که هر کدام وابسته به نیاز می تواند ابعاد مختلفی داشته باشد. در بسیاری از مواقع افراد و شرکت ها در خرید رک شبکه اشتباهاتی را مرتکب می شوند که باعث خرید رک کوچک تر یا بزرگ از نیاز آن ها می شود و آن ها را در ادامه فعالیت با مشکلاتی مواجه می کند.

لازم به ذکر است بگوییم که خرید رک بزرگ تر از نیاز تا خرید رک کوچک تر الویت دارد، چرا که با خرید رک بزرگ تر مشکلاتی از بابت ارتقا و افزایش تجهیزات شبکه ای که قرار است در آن قرار بگیرد ندارید، اما زمانی که رک را خیلی کوچک تهیه کنید در جایگذاری تجهیزات شبکه فعلی یا تجهیزات شبکه در آینده به مشکل بر میخورید و مجبور به خرید یک رک دیگر و یا ارتقا رک فعلی و جایگذاری دوباره تجهیزات شبکه قبلی در آن می شوید که ممکن است منجر به به وجود آمدن مشکلات موقتی مثل قطعی شبکه و کاربران و یا مشکلات دائمی مثل کوتاه بودن کابل ها بشود.

همچنین خرید رک شبکه بزرگ تر کار را برای خدمات پشتیبانی شبکه در هنگام عیب یابی و رفع مشکلات شبکه ساده تر می کند و این موضوع خود در بهبود کیفیت خدمات پشتیبانی شبکه نقش دارد. در ادامه به شما می گوییم رک ها در چه ابعادی موجود هستند و باید به چه نکاتی از ابعاد در خرید رک شبکه توجه کنید.

ارتفاع رک

رک های شبکه از 4 یونیت تا 47 یونیت موجود هستند که ادامه جدول مربوط به رک های موجود را برای شما قرار داده ایم. شما برای انتخاب رک شبکه با ارتفاع مناسب باید نیازمندی فعلی خود را بسنجید و آینده حداقل 5 ساله مجموعه مورد نظر خود را در نظر بگیرید که قرار است چه رشدی داشته باشد و حجم تجهیزات تا چه میزان افزایش پیدا کند.

اگر بخواهیم به طور تقریبی به شما در انتخاب رک مناسب راهنمایی بکنیم می توانیم بگوییم که بین 50 درصد تا 100 درصد حجم رک خود را بیشتر در نظر بگیرید. به عنوان مثال اگر تجهیزات فعلی شبکه مورد نظرتان تا 15 یونیت می باشد شما یک رک با ارتفاع 24 یونیت تا 30 یونیت را خریداری کنید.

حتما به این موضوع توجه کنید که بین تجهیزات شبکه موجود در رک فواصل کوچکی را در نظر بگیرید تا هوا بتواند در بین تجهیزات شبکه جریان پیدا بکند.

ارتفاع (یونیت)	ارتفاع (متر)	ارتفاع (سانتی متر)
4	0.18	17.78
6	0.27	26.67
9	0.40	40.01
12	0.53	53.34
15	0.67	66.68
18	0.8	80.01
21	0.93	93.35
24	1.07	106.68
27	1.20	120.02
30	1.33	133.35
33	1.47	146.69
36	1.6	160.02
39	1.73	173.36
42	1.87	186.69
45	2.0	200.03
47	2.09	208.92

عمق رک

عمق رک های شبکه از 45 سانتی متر تا 100 سانتی متر متفاوت است، البته این اندازه، فاصله ستون های جلوی رک تا ستون های عقب رک است و عکق اصلی رک کمی بیشتر از این اندازه است که وابسته به مدل رک و مدل در های رک می تواند متفاوت باشد.

اندازه های سوراخ های پیچ رک Rack

داخل رک هر یونیت به سه سوراخ تقسیم میشه، فاصله هر سه سوراخ از هم در یک یونیت برابر است اما فاصله سوراخ آخر یک یونیت با سوراخ اول یونیت بعدی کمی بیشتر است که در عکس زیر می توانید این موضوع را متوجه شوید.

از هر سه سوراخ می توانید برای پیچ کردن تجهیزات مختلف استفاده کرد، سوراخ ها در واقعیت به شکل مربع هستند و دلیل این موضوع قرار گیری مهره های پیش فرض رک در سوراخ های رک هستند که به شکل مربع ساخته شده اند و از چهار طرف در رک فیکس می شوند.

قطعات جانبی رک Rack

در تمامی رک های شبکه بجز تجهیزات اکتیو شبکه، از تجهیزات جانبی دیگری هم استفاده می شود که در ادامه هر کدام از آن ها را نام می بریم و درباره هر یک توضیح می دهیم.

پاور ماژول

پاور ماژول ها وظیفه برق رسانی به تجهیزات شبکه داخل رک Rack را بر عهده دارند، به صورت رکمونت به رک پیچ می شوند و تعداد پریز های برق روی آن ها می تواند متفاوت باشد.

برخی از پاور ماژول پیشرفته تر هستند و قابلیت قطع و وصل کردن برق از طریق شبکه را دارند که در زیر آمده است.

پیچ و مهره رک

تمام تجهیزات رکمونت شبکه به واسطه پیچ و مهره به ستون های رک متصل می شوند، اما پیچ و مهره ای که در رک استفاده می شود کمی متفاوت از سایر پیچ مهره ها می باشد.

تفاوت اصلی بیشتر در قسمت مهره رک است و به گونه ای ساخت شده که از دو طرف داخل سوراخ های مربع شکل رک قرار بگیرد و فیکس شود.

قرار گیری این مهره ها در سوراخ های پیچ رک خیلی ساده نیست با کمی فشار و در برخی موارد به کمک ابزار امکان پذیر است.

درب های رک

رک های شبکه بین 1 تا 6 درب دارد و این موضوع به اندازه رک و نوع طراحی رک بستگی دارد. رک هایی که یک درب جلویی دارند قائدتا دیواری هستند و در اکثر آن ها طرفین هر کدام دارای درب های جدا شونده هستند.

رک های بزرگتر که ایستاده هستند به غیر درب های جلو و طرفین، درب پشتی نیز دارند و ساختار آن شبیه به رک جلوی رک می باشد.

در رک های شبکه ایستاده بزرگ هر طرف می تواند 2 درب جداگانه داشته باشد تا جداسازی آن برای کار های مورد نظر در رک راحت تر باشد و سنگینی درب های آهنی مشکل ساز نباشد.

دستگیره درب های رک

درب های همواره دستگیره و قفل هایی که باعث محافت از آن ها در مقابل دسترسی افراد غیر مجاز می شود، این دستگیره ها انواع مختلفی دارند که زیر به برخی از آن ها اشاره می کنیم:

اکثر دستیگره های رک های شبکه شبیه به شکل بالا هستند با این تفاوت که قسمت بالایی دستگیره که برای شناسایی اثر انگشت فرد دارای مجوز است را ندارند و صرفا با قفل و کلید و سپس مکانیزم مکانیکی چرخشی، کشیدن و یا فشار دادن باز می شوند.

قفل و کلید درب های رک

هر رک Rack شبکه به تعداد دو برابر تعداد درب های خود کلید برای باز کردن قفل درب ها کلید دارد. به عبارتی به ازای هر درب رک دو کلید وجود دارند که یکی از آن ها زاپاس می باشد.

در عکس بالا می توانید دستگیره درب جلویی رک همراه و قفل و کلید آن را ببینید، گاهی مواقع دستگیره و قفل درب پشتی رک نیز مانند درب جلویی است و ممکن است با همان کلید مربوط به دستگیره درب جلویی رک، درب پشتی رک نیز باز و بسته شود.

همچنین درب های کناری رک دارای قفل و کلید هستند ولی نوع آن ها متفاوت تر و ساده تر است که در زیر می توانید عکس قفل و کلید درب های کناری رک را مشاهده کنید.

در پایین می توانید نوع درب کناری رک Rack همراه با کلید آن را مشاهده کنید. برای جداسازی درب بغل رک شبکه بعد باز کردن قفل مربوطه با کلید، باید فرو رفتگی دو طرف درب را که در عکس مشخص است را فشار داده تا خار های کناری آزاد شده و درب آزاد شود.

چرخ های رک

چرخ های رک غالبا به خود رک متصل شده اند و نیازی نیست تا شما آن ها جا بزنید، چرا که جا زدن چرخ های رک بدلیل سنگین بودن بدنه رک کار ساده ای نیست.

اما زمانی که یکی از چرخ های رک آسیب ببیند ناچار به تعویض آن هستید و سریعا باید این کار را انجام دهید، چرا که ممکن است فراموش شود و با حرکت دادن رک تجهیزات داخل آن را با آسیب مواجه کند.

برخی از مدل های چرخ های رخ دارای قفل هستند که برای حرکت نکردن رک و ثابت ماندن آن پس از حرکت استفاده می شوند. در تصویر زیر می توانید نمونه این نوع از چرخ را مشاهده کنید.

فراموش نکنید چرخ رک چرخ های قوی ای هستند و وزن زیادی را قراره تحمل بکنند به همین دلیل قیمت بالایی می توانند داشته باشند.

سینی رک

سینی رک برای آن دسته از تجهیزاتی استفاده می شود که رکمونت نیستند و نمی توانند به ستون های رک پیچ شوند. در نتیجه سینی رک خود همانند تجهیزات رکمونت به رک پیچ می شود و تجهیزات بر روی آن قرار می گیرند.

سینی ها در دو نوع رایج در رک ها مورد استفاده قرار میگیرند. که نوع ثابت و متحرک از انواع آن ها محسوب می شود.

سینی رک ثابت نوعی از سینی است که پس از پیچ شدن به رک دیگر نمی توان آن را حرکت داد اما در سینی رک متحرک، سینی مستقیم به رک پیچ نمی شود، بلکه سینی به یک ریل متصل شده است که آن به رک پیچ می شود و در نهایت در مواقع لزوم می توان سینی را در جهت جلو کشید تا بتوان دسترسی بهتری به تجهیزاتی که بر روی آن قرار دارند داشت.

عکس بالا نوعی از سینی رک ثابت را نشان می دهد. سینی های ثابت به 2 یا 4 ستون رک پیچ می شوند و تنوع بیشتری دارند و در عمق های خیلی بیشتری نسبت به سینی های متحرک تولید می شوند اما سینی های متحرک به دلیل پیچ شدن تنها به 4 ستون رک اکثرا عمق زیادی دارند.

در عکس پایین می توانید نوعی از سینی رک متحرک را مشاهده کنید.

فن رک

همانطور که در عکس های بالاتر دیدید رک محفظه بسته ای هستند و تجهیزات شبکه داخلی آن ها حرارت تولید می کنند که این حرارت باید به بیرون منتقل شود تا تهویه مناسب برای رک و تجهیزات شبکه انجام شود.

این پنل ها در قسمت های بالایی و پایینی رک نصب می شوند تا هوای خنک تر بیرون رک را به داخل رک و همنیطور هوای گرم تر داخل رک را به بیرون رک انتقال دهند.

وابسته به اندازه رک و تجهیزات داخل رک می توان از تعداد فن های متفاوتی در رک استفاده کرد.

مدیریت کننده کابل

مدیریت کننده کابل در رک شبکه وظیفه نظم دادن به کابل ها را بر عهده دارد، به عبارتی دیگر مدیریت کننده کابل نوعی مخفی کننده کابل است و باعث می شود قسمت هایی از رک شبکه که حاوی کابل های زیادی است دیده نشود.

نکات مهم در انتخاب رک شبکه

• اگر قصد راه اندازی و خرید تجهیزات شبکه را دارید باید رک شبکه را در آخرین مرحله انتخاب کنید ، چرا که تمامی یا اکثر تجهیزات شبکه در نهایت در رک نصب می شوند و شما باید با علم بر اینکه چه تجهیزاتی با چه ابعادی تهیه می کنید و همچنین در آینده قرار است چه تجهیزاتی اضافه بکنید رک را تهیه کنید. در بسیاری از مواقع افراد به منظور اطمینان از جایگیری تمامی تجهیزات شبکه در داخل رک ، به ویژه هایی تجهیزاتی که ممکن است در آینده نیاز و تهیه شوند، حداکثر عمق را برای خرید رک انتخاب می کنند.
• در صورت امکان سعی کنید مدل های از رک را خریداری کنید که از طرفین درب داشته باشند
• به منظور حفاظت فیزیکی بیهتر از تجهیزات شبکه توصیه می شود نسبت به خرید رک شبکه ای اقدام کنید که تمامی درب های آن قفل داشته باشد.
• بنابر تجربه مشاهده شده است که برخی از سینی های ثابت تولیدی برای رک شبکه استحکام کافی را برای قرار گیری تجهیزات سنگین نظیر UPC و کابینت باتری را نداشته اند. از این رو در هنگام خرید سینی برای رک شبکه خود حتما از همان شرکتی که رک را تهیه کرده اید نسبت به خرید اقدام کنید تا در درجه ی اول به راحتی بر روی رک شبکه نصب شود و در درجه ی دوم استحکام کافی را داشته باشد . حتی برای محکم کاری هم که شده ، به نماینده فروش بگویید که قرار است تجهیزات سنگینی بر روی آن نصب شود.

شرکت های مطرح در زمینه فروش رک Rack شبکه در ایران

بنابر تجربه سیمیا سیستم در استفاده از محصولات پسیو در پروژهای خود و همچنین تجربه ی کار با تجهیزات خریداری شده از قبل توسط آن ها، شرکت های پایا و تیام جز بهترین شرکت های ایرانی در زمینه تولید رک شبکه هستند که کیفیت مطلوبی را ارائه می دهند و شما در صورت عدم دسترسی و عدم امکان خرید رک های شبکه همچون APC و HP می توانید از محصولات این شرکت ها استفاده کنید.